Isparta'daki vatandaşlar arasında sıkça karşılaşılan bir sorun olan diş sararması, sadece estetik bir kaygı değil, aynı zamanda olası çevresel ve sağlık faktörlerini de gündeme getiriyor. Yapılan araştırmalar ve uzman görüşleri, bu durumun birden fazla nedeni olabileceğini gösteriyor.

 Diş Sararmasının Genel Nedenleri Nelerdir?

Diş sararması, genellikle içsel ve dışsal faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıkar. Genel diş sağlığı uzmanlarına göre başlıca nedenler şunlardır:

Dışsal Faktörler:

Tütün Ürünleri Kullanımı: Sigara ve diğer tütün ürünleri, diş yüzeyinde inatçı sarı ve kahverengi lekelere neden olan katran ve nikotin içerir.

Koyu Renkli Yiyecek ve İçecekler: Çay, kahve, kola, kırmızı şarap, vişne, yaban mersini gibi koyu renkli gıdalar ve içecekler diş minesinde leke bırakır.

Yetersiz Ağız Hijyeni: Düzenli fırçalama ve diş ipi kullanılmaması, plak ve tartar birikimine yol açarak dişlerin sararmasına neden olur.

Asitli Gıdalar: Gazlı içecekler ve asitli meyveler, diş minesini aşındırarak alttaki sarı dentin tabakasının daha görünür hale gelmesine neden olur.

İçsel Faktörler:

Yaşlanma: Yaş ilerledikçe diş minesinin doğal olarak incelmesi ve altındaki sarı dentin tabakasının daha fazla ortaya çıkması.

Genetik Yatkınlık: Bazı kişiler, doğuştan daha ince mine yapısına veya daha sarı tonlu dişlere sahip olabilirler.

İlaç Kullanımı: Özellikle çocukluk döneminde kullanılan tetrasiklin grubu antibiyotikler, diş renginde kalıcı değişikliklere neden olabilir.

Diş Travmaları veya Hastalıkları: Diş minesine zarar veren durumlar veya bazı sistemik hastalıklar (örneğin karaciğer/böbrek hastalıkları) sararmaya yol açabilir.

 Isparta'ya Özgü Olası Bir Sebep: Yüksek Florür İçeriği

Isparta'da yaşanan diş sararması sorununun, yukarıdaki genel nedenlerin yanı sıra içme sularındaki florür seviyesi ile de ilişkilendirilme ihtimali bulunuyor.

Geçmişte yapılan bazı bilimsel çalışmalar ve haberler, Isparta içme sularının bazı bölgelerde yüksek florür değerlerine sahip olduğunu ortaya koymuştur.

Aşırı Florür Tüketimi (Florozis): Çocukluk döneminde, dişler gelişirken aşırı florür alımı, diş minesinde beyaz veya sarımsı-kahverengi lekelere (dental florozis) neden olabilir. Bu durum, dişlerin sarı görünmesinin Isparta'ya özgü önemli bir nedeni olabilir.

Uzmanlar, bu durumun önüne geçmek için belediye tarafından suların harmanlanarak florür oranının standart değerlere getirilmesi gerektiğini belirtmektedirler.

 Çözüm Yolları ve Yapılması Gerekenler

Diş sararması sorunuyla karşılaşan vatandaşlar için hem bireysel önlemler hem de yerel yönetimden beklentiler bulunmaktadır:

Bireysel Önlemler:

 Doğru Ağız Hijyeni: Günde en az iki kez, florürlü diş macunu ile doğru teknikle diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak.

 Riskli Ürünlerden Kaçınma: Tütün ürünlerini bırakmak, çay ve kahve gibi renklendirici içeceklerin tüketimini azaltmak veya pipet kullanmak.

 Beslenme Düzeni: Asitli ve şekerli gıdalardan sonra ağzı suyla çalkalamak.

 Düzenli Hekim Kontrolü: Yılda en az iki kez diş hekimi kontrolü ve profesyonel diş temizliği yaptırmak.

 Profesyonel Beyazlatma: Derin lekeler için diş hekimine danışarak beyazlatma tedavisi yaptırmak.

Yerel Yönetimden Beklentiler:

Su Kalitesi Kontrolü: İçme sularındaki florür seviyelerinin düzenli ve şeffaf bir şekilde takip edilerek standartlara uygun tutulması